Φώτης Απέργης | Γίνεται παρεξήγηση και δίνουν την εξήγηση

Καθώς ο κόσμος αλλάζει, κορυφαίες μουσικές προσωπικότητες αποκαλύπτουν σε μοναδικές συνεντεύξεις και με συναρπαστικές ιστορίες
πώς βιώνουν την τέχνη των ήχων!

Μετά από 40 χρόνια ως δημοσιογράφος και παραγωγός στην Ελευθεροτυπία, το Δεύτερο Πρόγραμμα, το Kosmos και άλλες εφημερίδες και
ραδιοσταθμούς, μετά από αποστολές σε πολλές χώρες και γνωριμίες με κορυφαίες ελληνικές και ξένες προσωπικότητες του πολιτισμού, ο Φώτης Απέργης αποθησαυρίζει στο νέο του βιβλίο, που
κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Άγκυρα», άγνωστες ιστορίες και εξομολογήσεις με συγκίνηση και χιούμορ, που φανερώνουν ότι η παραγωγή της τέχνης είχε κάποτε μεγαλύτερη σημασία από την τέχνη της παραγωγής.

Αφηγείται πώς μοιράστηκε μια σχεδόν μεταφυσική εμπειρία με τον Μίκη Θεοδωράκη στο μνήμα του Πάμπλο Νερούδα στη Χιλή.
Πώς συνάντησε τον Τζέιμς Μπράουν λίγο μετά την αποφυλάκισή του, αλλά και τον Άκη Πάνου ενώ ήταν υπόδικος στις φυλακές Κομοτηνής.
Συνομιλεί με δεκάδες διασημότητες, τους εκμαιεύει περιστατικά και βιώματα που τους καθόρισαν.

Ο Μάνος Χατζιδάκις θυμάται τις ιερόδουλες που τον έκρυψαν στη δίνη του Εμφυλίου του 1945, όταν ήταν νεαρός επονίτης.

Ο Μικ Τζάγκερ του μιλά για την επεισοδιακή συναυλία των Rolling Stones στην Αθήνα το 1967.
Ο Πολ Μακ Κάρτνεϊ ανακαλεί εφηβικές ιστορίες που μοιράστηκε με τον Τζον Λένον. Η Μαντόνα
εξομολογείται τον μεγαλύτερο εφιάλτη της.
Η Ζιλιέτ Γκρεκό δίνει τον δικό της ορισμό του ερωτισμού. Ο Λούτσιο Ντάλα εξιστορεί πώς
ηχογράφησε τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι να κάνει ραπ.
Η Φλέρυ Νταντωνάκη αποκαλύπτει τους φόβους της μπροστά στο κοινό. Και ο Ερικ Κλάπτον πώς αντιμετώπισε τον θάνατο του τετράχρονου γιού του.

Ακόμα...
Διαβάστε τις φαρμακερές ατάκες που αντάλλαξαν ο Ιάννης Ξενάκης και ο Πιέρ Μπουλέζ σε δυο
συνεντεύξεις τους με μια ημέρα διαφορά. Πώς ο Διονύσης Σαββόπουλος ηχογράφησε παράνομα, λίγο μετά το πραξικόπημα του 1967, κάποια από τα «Νέγρικα» του Μάνου Λοΐζου.
Πώς ο Λέοναρντ Μπέρνσταϊν τραγούδησε τη «Γερακίνα» σε μια πρόβα ορχήστρας στην Αθήνα. Πώς, εντέλει, προσήλθε ο καθένας τους στη μουσική και πώς τη βίωσε, σαν
υπαρξιακό αποτύπωμα, αινιγματικό γρίφο, πεδίο πειραματισμών.
Μετά από 40 χρόνια ως δημοσιογράφος και παραγωγός στην Ελευθεροτυπία, το Δεύτερο Πρόγραμμα, το Kosmos και άλλες εφημερίδες και ραδιοσταθμούς, μετά από αποστολές σε πολλές
χώρες και γνωριμίες με κορυφαίες ελληνικές και ξένες προσωπικότητες του πολιτισμού, ο Φώτης Απέργης αποθησαυρίζει στο νέο του βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Άγκυρα», άγνωστες
ιστορίες και εξομολογήσεις με συγκίνηση και χιούμορ, που φανερώνουν ότι η παραγωγή της τέχνης είχε κάποτε μεγαλύτερη σημασία από την τέχνη της παραγωγής.

Και η παρεξήγηση;
Ανάμεσα σε πολλά άλλα απρόοπτα του βιβλίου, και το πώς επιλέχθηκε ο τίτλος: «Υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στο εμπόρευμα και στο καλλιτέχνημα», είχε πει ο Μάνος Χατζιδάκις
στον συγγραφέα το 1991. «Το πρώτο παρασκευάζεται για να καταναλωθεί. Το δεύτερο μπορεί να είναι πολύ, λιγότερο ή καθόλου επιτυχές για εμπορία, όμως, η ειλικρίνεια των προθέσεών του του
προσδίδει σοβαρότητα και αυθεντικότητα. Δυστυχώς, η λέξη “τραγούδι” χρησιμοποιείται και στις δύο περιπτώσεις. Γι’ αυτό αναγκαζόμαστε κάθε τόσο να κάνουμε διευκρινίσεις».
Με αυτά τα λόγια ο συνθέτης και ο Φώτης Απέργης ολοκλήρωσαν τότε τη συζήτησή τους. Είχε καμιά ιδέα ο πρώτος για τον τίτλο της συνέντευξης που επρόκειτο να δημοσιευτεί
στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία; Απάντησε χαμογελώντας: «Γίνεται παρεξήγηση και δίνω την εξήγηση!» Αυτόν τον τίτλο διαλέξαμε τόσα χρόνια μετά και με την «Άγκυρα» για να να τιμήσουμε
τον ίδιο και το βιβλίο. Η παρεξήγηση, άλλωστε, διαρκεί και σήμερα.

Μοναδικές συνεντεύξεις, συναρπαστικές ιστορίες «Η παρεξήγηση για το τι σημαίνει αληθινό τραγούδι έγινε μεγαλύτερη, όπως άλλωστε και η παρεξήγηση για το τι σημαίνει πολιτική,
δημοσιογραφία, δημόσιος λόγος, μαζική κουλτούρα», σημειώνει ο συγγραφέας στην εισαγωγή του. «Τι περίεργο: Παρότι οι ιδεολογικές και φυλετικές προκαταλήψεις είναι επιτέλους λιγότερες
και η τεχνολογία διευκολύνει όσο ποτέ την επικοινωνία αλλά και την προσωπική δημιουργία, η εχθροπάθεια μοιάζει να βαθαίνει, ενώ πολλά άλλα γύρω μας, ανάμεσα στα οποία
και η μουσική, συχνά μένουν στον αφρό. Οι λίγες συναυλίες ολογραμμάτων που μοιάζουν με αληθινούς ανθρώπους δεν είναι παρά η εξέλιξη των αμέτρητων συναυλιών αληθινών ανθρώπων
που θυμίζουν ολογράμματα. Στον νου πολλών, ακόμα και η Ιστορία συρρικνώνεται στην ηλικία του ίντερνετ. Κι όμως, ο δρόμος που κάθε γνήσια καλλιτεχνική έκφραση βρίσκει για να συγκινεί,
παραμένει ανοιχτός. Διάλεξα γι’ αυτό το βιβλίο μερικές από τις σημαντικότερες συνεντεύξεις που πήρα τα τελευταία σαράντα χρόνια για την Ελευθεροτυπία,
το Δεύτερο Πρόγραμμα, το Kosmos και άλλες εφημερίδες και ραδιοσταθμούς, από προσωπικότητες της μουσικής που δύσκολα
μπορείς να τις συναντήσεις, ή που είναι αδύνατον να τις συναντήσεις πια. Στον ψηφιακό κόσμο, οι περισσότερες από τις συζητήσεις αυτές δεν έχουν καταγραφεί. Το ίδιο και οι ιστορίες που τις συνοδεύουν. Σήμερα που ταλαντευόμαστε ανάμεσα στη συλλογική μας μνήμη και στη συλλογική μας αμνησία, πιστεύω ότι φανερώνουν πολλά για το τι σηματοδοτούσε η μουσική για σημαντικούς Έλληνες και ξένους
καλλιτέχνες, όπως και για χιλιάδες άλλους ανθρώπους, σε μιαν άλλη εποχή».

Προλογίζει η ΧΑΡΙΣ ΑΛΕΞΙΟΥ
«Ο Φώτης Απέργης αφηγείται αληθινές ιστορίες με την αξιοπιστία ενός ντοκουμέντου, αλλά και με τη γλαφυρότητα ενός μυθιστορήματος», γράφει
η Χάρις Αλεξίου τιμώντας τον δημοσιογράφο με τον πρόλογό της. «Ήρωές του», συνεχίζει η καταξιωμένη τραγουδίστρια, «πολλοί σπουδαίοι
καλλιτέχνες που μοιάζουν σαν να έχουν ζήσει άπειρες ζωές, ίσως γιατί τις μοιράστηκαν μαζί μας.
Τα τραγούδια τους αντέχουν για πάντα, oι στίχοι και οι μουσικές τους ζουν στα χείλη μας και στην ψυχή μας. Πόσες φορές δεν έχουμε αναρωτηθεί
πώς είναι στ’ αλήθεια αυτοί οι άνθρωποι...

Ποιες είναι οι βαθύτερες σκέψεις, τα όνειρα, τα απωθημένα τους; Η κινητήρια δύναμη του έργου και της ερμηνείας τους;
Ο συγγραφέας πλησιάζει με ενδιαφέρον κάθε τι αυθεντικό, είτε προέρχεται από το λαϊκό τραγούδι
είτε από την κλασική μουσική, και συζητά με τις προσωπικότητες που το δημιουργούν. Γνωρίζει τι και πώς να ρωτά, γνωρίζει πώς να αναδεικνύει ό,τι
αληθινό εκφράζει ο συνομιλητής του, ώστε να το συστήσει στον αναγνώστη του. Σ’ αυτή τη συλλογή «εξηγήσεων και εξομολογήσεων», παράλληλα με το έργο των
αξιοσημείωτων ανθρώπων με τους οποίους ο Φώτης Απέργης συνομιλεί, διακρίνουμε και κάτι από την ιδιοσυγκρασία τους. Και όχι μόνον αυτό.
Εδώ, φωτίζεται και το κοινωνικό και πολιτικό κλίμα της εποχής στην οποία έχει δοθεί κάθε συνέντευξη. Καθώς, μάλιστα, οι εποχές αλλάζουν, επισημαίνονται με εύστοχες νύξεις και εκείνα
που μεταβάλλονται γύρω μας και μέσα μας, δίχως, πάντως, να ωραιοποιείται το παρελθόν. Έτσι, η καταγραφή των συναντήσεων με τους καλλιτέχνες που έχουν επιλεγεί, μεταμορφώνεται
σε μαρτυρία πολιτισμού».

• Ο Λούτσιο Ντάλα μεταξύ Παβαρότι και Φαραντούρη
• Άκης Πάνου: Το πρώτο ξημέρωμα στη φυλακή
• Από το διάστημα στην Ακρόπολη με τον Σαν Ρα
• Μαντόνα: Ένα χρόνο ξανά με τη μητέρα μου…
• Τίτο Πουέντε: «Στους γάμους σας περνάμε
θαυμάσια».
• Τάκης Β. Λαμπρόπουλος: «Στην Columbia
σκέφθηκα κατ’ αρχάς επιχειρηματικά: Η ποίησις
αρέσει στους Έλληνες»
• Ο Ντέιβ Μπρούμπεκ είχε νεύρα
• Η Λάιζα Μινέλι με κομμένη την ανάσα
• Ο Σαββόπουλος ως Γούντι Άλεν
• Με τον Τζέιμς Μπράουν, λίγο μετά τη φυλακή
• Σεζάρια Έβορα: Αναμνήσεις από τα μπαρ του
λιμανιού

Τα αριστουργήματα του μέλλοντος
Η μουσική είναι μοναχική τέχνη. Πώς αντιλαμβάνεται ένας συνθέτης αν έχει φτάσει στο σημείο εκείνο της δημιουργίας που προσδοκούσε; Πλήθος Ελληνες και ξένοι δημιουργοί που
υπηρετούν διαφορετικές περιοχές της μουσικής, από τον Ρότζερ Γουότερς έως τον Νίκο Ξυδάκη απαντούν. Ενώ ο Φίλιπ Γκλας δίνει το ερέθισμα για
ένα προκλητικό ερώτημα: Θα υπάρξουν, άραγε, στο μέλλον, περισσότερα καλλιτεχνικά αριστουργήματα απ’ όσα έχουν υπάρξει μέχρι σήμερα; Απαντούν σημαντικοί
συνθέτες, μαέστροι και σολίστ. Αλλοι, όπως ο πρωτοποριακός Λουτσιάνο Μπέριο, εκπλήσσει με συντηρητισμό, ο Κουρτ Μαζούρ με αναπάντεχη
επιχειρηματολογία σε ιστορική βάση, ο Γιο Γιο Μα επιμένει αισιόδοξα.