Υποστήριξη πελατών: info@e-agyra.gr +30210 2693800-4
Greek English

Καλάθι Αγορών

0 προϊόν(τα) - 0,00€
Τα καλάθι αγορών σας είναι άδειο!

Κριτική Βιβλίου | Το ανάθεμα

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΕΣ

 

Πρωτοδιάβασες τα παραμύθια μας...

Μεγάλωσες αγαπώντας την κλασική λογοτεχνία μας...

Σε ταξίδεψε η ελληνική και ξένη πεζογραφία μας...

Και τώρα τα παιδιά σου κρατούν στα χέρια τους τη συνέχειά μας!

Σ' ευχαριστούμε για την εμπιστοσύνη σου!

sideblock

FACEBOOK BOX

sideblock
από System Administrator | Καταχωρήθηκε στην ΤΟ BLOG ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ | Δεν υπάρχει σχόλιο ακόμα. | 1619 εμφανίσεις αυτής της δημοσίευσης

Έθνος, ΕΘΝΟΣ On Line,  Άρη Βασιλειάδη (κριτικού, δημοσιογράφου], 26/7/2016

Ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος ανήκει στην τυχερή κατηγορία των λογοτεχνών που έζησαν την εμπειρία της έκδοσης του πρώτου έργου τους από τη νεανική τους ηλικία. Το «Μελλοντικά Παρελθόν του Σήμερα» μια ποιητική συλλογή που κυκλοφόρησε το 1984 αλλά είχε γραφτεί από τότε που ο συγγραφέας ήταν στο Γυμνάσιο, αποτέλεσε το εφαλτήριο για να μας ταξιδέψει στη συνέχεια στους φαντασιακούς ατραπούς των μυθιστορημάτων του.

Από τότε πέρασαν χρόνια πολλά, σύνολον τριάντα δύο χρόνια με τον δημιουργό να παράγει με μια ιδιαίτερη άνεση έργα που καλύπτουν όλο το φάσμα της γραφής.

Τον απολαύσαμε καθώς μας ξεναγούσε κατά καιρούς στα παλιρροϊκά νερά της ποίησης.

Αργότερα στα διηγήματά του να μας φωτίζει πρόσωπα και υπάρξεις που η κοινωνία θεωρεί Β΄ διαλογής. Δεν άργησαν να φθάσουν τυπωμένες στα χέρια μας και οι νουβέλες του. Στη συνέχεια τα αυτοβιογραφικά μυθιστορήματά του, ενώ ακολούθησαν τα γεμάτα από μηνύματα παραμύθια του, οι μελοποιημένοι στίχοι του, οι επιμέλειες μεγάλων ποιητών και στο τέλος τα θεατρικά του που σημείωσαν ξεχωριστή επιτυχία.

Και βέβαια δεν σταμάτησε εκεί ο δραστήριος συγγραφέας. Από το 1983 που πραγματοποίησε το πρώτο εργατικό του ρεπορτάζ για τη συνδικαλιστική εφημερίδα ο «Συνάδελφος», μέχρι και σήμερα, έχει αφήσει εκατομμύρια λέξεις πάνω στις σελίδες των εντύπων με τα οποία συνεργάστηκε. Άρθρα, μελέτες, συνεντεύξεις, παρουσιάσεις, ανταποκρίσεις, έρευνες, αποστολές στο εσωτερικό και εξωτερικό, διαλέξεις και ομιλίες του, συμπληρώνουν το δημιουργικό του παζλ και την συγγραφική του εικόνα.  Υπολογίστε τις επισκέψεις του στα σχολεία σχεδόν όλης της Ελλάδας, με τους μαθητές που ήρθε σε επαφή να ξεπερνούν τις 30.000,  και τότε καταλαβαίνετε πως η ζωή του ανθρώπου αυτού παίρνει οξυγόνο μόνο από τη δράση και τη δημιουργία.

Αν συνυπολογίσει κανείς και το πέρασμά του από τον αυτόνομο συνδικαλιστικό χώρο στον οποίο διατέλεσε επί πολλά χρόνια στέλεχος πρώτης γραμμής, τότε μπορούμε να εξάγουμε συμπεράσματα για την αξία που έχει η βιωματική σχέση με τα πράγματα στη ζωή του. Και αυτή η θέση αφορά τον κάθε δημιουργό, είτε αυτός είναι συγγραφέας, ζωγράφος ή συνθέτης.

Η κοινωνική όσμωση και το συναλλακτικό δούναι και λαβείν με την ανθρώπινη κοινότητα, ανέκαθεν υπήρξε ο καλύτερος τροφοδότης ερεθισμάτων για να δημιουργήσει ο συγγραφέας ή ο καλλιτέχνης πάνω στον πολύχρωμο καμβά της φαντασίας του.

Κι έρχεται μέσα στο κατακαλόκαιρο ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος να μας γαργαλίσει το μυαλό, την ώρα που η ραστώνη του θέρους μάς αποκοιμίζει κάτω απ’ τις ομπρέλες της παραλίας και να μας βγάλει τη γλώσσα του περιπαικτικά… σαν μα μας λέει: «Έχω νέα καλά διαβάστε τα».

Και στο ερώτημά μας «τι νέα καλά μας φέρνεις φίλε μου» η απάντησή του αφοπλιστική: «Σαρκάζω την κρίση και γελάω μαζί της» μας λέει ο συγγραφέας μας, καθώς το ίδιο έχει πει σε κάποια απ’ τις συνεντεύξεις του.

Κι έχει δίκιο, γιατί τα νέα που κομίζει μέσα από τις σελίδες του νέου του βιβλίου «Το Ανάθεμα» με τον υπότιτλο «Η Νάντια της Γιόλακας», δεν είναι κοινότοπα. Με λίγα λόγια δεν κομίζει «γλαύκα ες Αθήνας» ο Χαλιακόπουλος. Απλούστατα με τον πλέον δηκτικό, σαρκαστικό, ειρωνικό, ανορθόδοξο αλλά συνάμα και ανεπιτήδευτο τρόπο, ευτελίζει κάθε ηθικόπλαστη φαινομενικότητα και με το στιλέτο του χτυπά κατάστηθα τον καθωσπρεπισμό και την κατ’ επίφασιν αξιακή κοινωνία, η οποία στις πλείστες των περιπτώσεων αναγάγει σε αξίες οτιδήποτε οικτρό και οπορτουνιστικό.

Δεν γνωρίζω τις δυνατότητες που διαθέτει ο εκδοτικός οίκος «Άγκυρα» για να διαχύσει το αποτυπωμένο πνεύμα τού συγγραφέα τού «Αναθέματος»,  πέραν  της στοιχειώδους διαφημιστικής καμπάνιας, μιας και η οικονομική κρίση, έχει  θέσει και σωστά βέβαια,  ως προτεραιότητα την επιβίωση και δευτερευόντως την επίτευξη παλαιότερων ποσοτικών στόχων στην αγορά του βιβλίου.

Όμως για τα αξιόλογα βιβλία πιστεύω, ειδικά αυτή την εποχή, οι αναγνώστες οφείλουν στο βαθμό που εμπιστεύονται έναν συγγραφέα, να λειτουργήσουν ως οι καλύτεροι διαφημιστές του έργου του με την πανάρχαια πρακτική από χέρι σε χέρι κι από στόμα σε στόμα.

Ας δούμε όμως τι θέλει κυρίως να φωτίσει με το νέο του βιβλίο ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος:

 «Μια κατάρα έχει πέσει πάνω στην πόλη της Βαλεριάνας. Αρχικά κουφαίνονται οι ηλικιωμένες γυναίκες και ακολούθως τυφλώνονται τα νέα κορίτσια. Είναι η τιμωρία για τα σοβαρά σφάλματα, τις προδοσίες και τις ανομίες των κατοίκων αυτής της πόλης. Και όμως, υπάρχει λύση για την πολυπόθητη κάθαρση: η δημόσια εξομολόγηση όλων των πολιτών στην κεντρική πλατεία. Ο πάτερ Ιερεμίας ανακρίνει τον καθένα αμαρτωλό ξεχωριστά, ενώ η υπόθεση παίρνει διεθνείς διαστάσεις. Ο διασυρμός είναι μεγάλος. Η Μπία, μια πρώην κωφάλαλη, αναλαμβάνει ως νέος Χριστός να βγάλει από το αδιέξοδο τους συμπολίτες της. Με δική της πρωτοβουλία χρεώνεται τις αμαρτίες και τα κρίματα όλων. Υπάρχει, όμως, ένα καλά κρυμμένο μυστικό που ανατρέπει όλα τα δεδομένα και αναστατώνει το πλήθος που επί μήνες βιώνει στην πλατεία τον εξευτελισμό και τη διαπόμπευσή του. Και αυτό το γνωρίζει μόνο η Νάντια της Γιόλακας…»

Σαφής στην επεξήγησή του ο συγγραφέας! Αλλά σκεφθείτε, είναι ή δεν είναι πρωτοτυπία μια τέτοια ιστορία; Πότε ξαναδιαβάσαμε ή ξανακούσαμε μια ολόκληρη πόλη να εξομολογείται δημόσια σ’ έναν ιερέα, για να απαλλαγούν οι πολίτες απ’ την κατάρα που έχει πέσει πάνω στα κεφάλια τους; Και όλα αυτά  εξ αιτίας των ανομιών τους;

Ο ορισμός της απόλυτης καινοτομίας το έργο αυτό του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου. Συνειδητοποιείς πως δεν θέλεις ν’ αφήσεις με τίποτε το βιβλίο, καθώς αυτή σου η επιθυμία ενυπάρχει μέσα σου απ’ την πρώτη σελίδα με το κεφάλαιο «Άγος». Πόσες μορφές δεν προβάλλονται από την πένα του συγγραφέα! Θεοί και δαίμονες, πάθη και πόθοι, θάνατος και ζωή, αρμονία και διαστροφή, παρίες και περιθώρια, αποπομπαίοι και χαμένες ζωές, επιφανείς πολίτες και αφανείς υπάρξεις, δίκαιο και αδικία, μα πάνω απ’ όλα πρόσωπα που η ψευτοηθική της σύγχρονης κοινωνίας σκοπίμως ενταφιάζει στα κιβούρια της λήθης, για να μην έρχονται στην επιφάνεια και αναζητούνται τα πως και τα γιατί.

Όμως αυτή είναι η επιτυχία του συγγραφέα! Πιάνει τους στραπατσαρισμένους, τους λαβωμένους, τους αδικημένους και τους παίρνει απ’ το χέρι. Ταυτίζεται μαζί τους συγγραφικά, μπαίνει στην ψυχή τους, καρδιοχτυπά για τα άγχη τους ενσωματώνοντας τη δική του καρδιά στη δική τους, με λίγα λόγια γίνεται ο σωσίας τους ή καλύτερα θα έλεγα το είδωλό τους.

Ανατρεπτική σκέψη, αιρετική γραφή, ασυμβίβαστη γλώσσα είναι τα χαρακτηριστικά της πνευματικής οντότητας του συγγραφέα. Ρισκάρει σε κάθε λέξη του θαρρείς και ερεθίζεται απ’ τον κίνδυνο, καθώς προκαλεί την κριτική μας ματιά να αντιπαρατεθεί μαζί του. Δεν φοβάται να χαράξει στο χαρτί του λέξεις που επιφέρουν ερυθρότητα στα μάγουλά μας. Όπως ο ίδιος έχει ισχυριστεί στο παρελθόν, η κάθε λέξη είναι άγια και αδρανής στη θέση της, μέχρι να ντυθεί την ανάλογη πρόθεση που έχει ο καθένας προς εκείνον που την απευθύνει.

Τον έχουμε ζήσει και στο παρελθόν  να μας εκπλήσσει. Στην «καρδιά του δότη» τον απολαύσαμε καθώς ο ίδιος γίνεται ταξιδιάρης γλάρος και πετά πάνω απ’ τις νήσους Στροφάδες για να χαθεί στους απέραντους ωκεανούς. Στο «Αγαπώ τη δυσλεξία σου» συνομιλεί με τα αγάλματα στο πάρκο της Χίου και ανοίγει διάλογο με τον Αδαμάντιο Κοραή! Κι ύστερα η Τουρκάλα Αϊσέ με τον Έλληνα γέρο Μανούσο μιλούν απ΄ τη μια ακτή στην άλλη με τις ματιές τους να αναρωτιούνται: «Δίχως φράχτες πως χωρίζουν οι άνθρωποι τα σύνορα στη θάλασσα…»

Στο «Πέθανα αλλά σας βλέπω» διαβάζουμε για πρώτη φορά πως οι νεκροί βλέπουν και αισθάνονται τα πάντα, απλώς δεν μπορούν να μας το δείξουν και τοποθετεί τον εαυτό του στη θέση του νεκρού, περιγράφοντας αυτά που βλέπει ενώ παράλληλα ζει τη διελκυστίνδα της επιλογής, δηλαδή να πάει στην Κόλαση ή στον Παράδεισο;

Όσο για το προηγούμενο μυθιστόρημά του «Να φοβάσαι τον άνδρα», εικονογραφεί την σχέση ενός ζευγαριού μέσα από την ασυμφωνία χαρακτήρων, όπου ο ένας καταλήγει ως ζωγράφος στην απομόνωση και το αυτοσυνειδησιακό βύθισμα η δε σύντροφός του στο ανηλεές κυνήγι της καριέρας διαλύοντας κι οι δυο τους… τις ζωές τους. Ακόμα όμως κι εκεί, ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος επιλέγει ως καλύτερο συζητητή στο δράμα που εξιστορεί, ένα σκύλο, που του βάζει στο στόμα να λέει όσα απαγορεύει η ανθρώπινη σιωπή!

Το ίδιο κάνει και στα παραμύθια του. Στο «δάκρυ του μουτζούρη» καθιστά έμψυχη την ατμομηχανή ενός παλιού τρένου. Στο «Ταξίδι του Φερεϋντούν» συνομιλεί με έναν χαρταετό και στον «Κουρσάρο της Πρώτης» ανοίγει μεσοπέλαγα συζήτηση με το φάντασμα του κουρσάρου Μπαρμπαρόσα.

Μόνο που στο νέο του συγγραφικό εγχείρημα μας δείχνει μια άλλη καινοτόμο συγγραφική έμπνευση.

Σαρκάζει μια ολόκληρη πόλη, σατιρίζει μια πολυπληθή κοινωνία πολιτών, που αρκούνται στο κουτσομπολιό και την απόρριψη όσων δεν συμπαθούν ή εύκολα χρησιμοποιούν ως αποδιοπομπαίους τράγους. Το ψέμα το ανασύρει στην επιφάνεια και το διεμβολίζει από κάθε πλευρά έτσι ώστε η τακτική του δήθεν να βρίσκει απέναντί της το ξιπασμένο είδωλο που της αναλογεί.

Η πρακτική τού να σώσει ο καθείς τον εαυτό του, να ρίξει στους άλλους τις ευθύνες και να διασώσει το σπίτι του και το όνομά του, είναι τα βασικά ερεθίσματα με τα οποία ο συγγραφέας αρχίζει τη διήγησή του. Τα δακτυλοδεικτούμενα περιθώρια ή οι άνθρωποι με την ενδιαφέρουσα διαφορετικότητα που όπως ο ίδιος επανειλημμένα έχει ισχυριστεί, αποτελούν την ομορφιά της ζωής, είναι εκείνα τα ζητήματα με τα οποία ασχολείται και στηλιτεύει στο βιβλίο του.

Βέβαια το έργο θα μπορούσε να σταθεί από μόνο του και μόνο με την δημόσια εξομολόγηση στην πλατεία της Βαλεριάνας. Όμως φαίνεται πως αυτό δεν αρκεί στον Χαλιακόπουλο. Πλήθος ιστορικών στοιχείων παρατίθενται στις σελίδες του βιβλίου, έτσι ώστε, ο αναγνώστης να μην ζήσει μόνο τη συγγραφική φαντασίωση του δημιουργού αλλά παράλληλα να ταξιδέψει και σε εποχές αλλοτινές και να πληροφορηθεί στοιχεία για ζητήματα που ποτέ ίσως δεν έχει σκεφτεί.

Αν και ο ίδιος ο συγγραφέας σε συζήτησή μας μού προσδιόρισε το έργο του ως φαρσοκωμωδία, προσωπικά βρήκα στο βιβλίο «Το Ανάθεμα – η Νάντια της Γιόλακας» την τραγωδία να υπερισχύει! 

Αν λοιπόν μου ζητούσε κάποιος να σημειώσω ποιο είναι το κυρίαρχο στοιχείο που θα προκαλούσε τον αναγνώστη να διαβάσει το νέο πόνημα του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, θα έλεγα χωρίς περιστροφές, πως είναι η ικανότητά του να εναλλάσσει το γέλιο με το δάκρυ, τον πόνο με την χαρά, τη δύναμη με την αδυναμία και τα ζεύγη των αντιθέτων να τα παντρεύει μέσα στο έργο του.

Ακόμα και οι πιο ξεκαρδιστικές στιγμές της υπόθεσης που περιγράφονται στο βιβλίο, δεν παύουν να κρύβουν  το αυτομαστίγωμα του ανθρώπου της σύγχρονης κοινωνίας, όπου ο εξευτελισμός του άλλου, έτσι ή αλλιώς, είναι προτιμότερος απ’ τον δικό μας, ασχέτως αν ο κόσμος το έχει τούμπανο κι’ εμείς κρυφό καμάρι.

Η Γιόλακα μια πραγματική περιοχή και η Βαλεριάνα μια φανταστική περιοχή, δένουν σε συνδυασμό με τους κατοίκους της ευρύτερης Τριφυλίας. Μορφές που συναντάμε στο βιβλίο ίσως κάτι να μας θυμίζουν, σε κάτι να ομοιάζουν, ενδεχομένως με πρόσωπα πραγματικά που ζήσαμε ή που έχουμε ακούσει. Όμως ο συγγραφέας το τονίζει από την αρχή του έργου του προ αποφυγήν παρεξηγήσεων.

«Η Βαλεριάνα είναι μια πόλη φανταστική που ουδεμία σχέση έχει με πρόσωπα υπαρκτά. Η δε περιοχή της Τριφυλίας επιλέχθηκε αποκλειστικά και μόνο, διότι ως πατρίδα του γνωρίζει την τοπογεωγραφία της, γεγονός που τον διευκόλυνε στις περιγραφές του». Αυτή είναι η θέση του και είναι σεβαστή!

Προσωπικά κωλύομαι να εισχωρήσω στην βαθύτερη υπόθεση του έργου, για να μην αποκαλύψω την πλοκή και χαθεί το ενδιαφέρον απ’ τον αναγνώστη.

Όμως ξεκαθαρίζω, πως η ρέουσα γλώσσα του, το δηκτικό ύφος του, το εμπνευσμένο θέμα του και η οργιώδης φαντασία του συγγραφέα το καθιστούν πρωτοποριακό και πρωτότυπο, στοιχεία που συνηγορούν στο να διαβαστεί απνευστί. Και όχι μόνο: Ο κυριότερος λόγος  που με οδήγησε στο να διεισδύσω βαθειά στα νοήματα του «Αναθέματος», είναι οι προϋποθέσεις που σου παρέχει το ίδιο το βιβλίο να «μεταπηδήσει» η ιστορία του καλλιτεχνικά στην κινηματογραφική οθόνη. Οι συνεχείς εικόνες του μυθιστορήματος αποτελούν τα εχέγγυα για μια καλή διασκευή. Άλλωστε μία από τις θεμελιώδεις βάσεις ενός λογοτεχνικού έργου για να πορευτεί στον ευρύτερο πολιτισμικό δρόμο του, εκτός της ανάγνωσης, είναι και η δυνατότητα να παρουσιάζεται στο κοινό μέσα από την θέαση και την ακρόαση!
 


 

Σχόλια (0)

Γράψτε ένα σχόλιο

Το όνομά σας:


Βαθμολογία: Κακό           Καλό

Εισάγετε τον κωδικό στο παρακάτω πλαίσιο:




Το σχόλιό σας: Σημείωση: Η HTML δεν μεταφράζεται!
Copyright 2014-2016 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΚΥΡΑ